GameFi Là ? Người Mới Có Tham Gia Như Thế Nào ?

1. Giới thiệu về GameFi

GameFi là gì?

GameFi, hay còn gọi là Gaming Finance, là một thuật ngữ dùng để chỉ sự giao thoa giữa trò chơi điện tử (game) và tài chính phi tập trung (DeFi). Nó tạo ra một hệ sinh thái trò chơi trực tuyến dựa trên công nghệ blockchain, nơi người chơi không chỉ có thể giải trí mà còn có thể kiếm được tiền điện tử và các tài sản kỹ thuật số khác (Non-Fungible Tokens – NFTs) thông qua việc tham gia vào các hoạt động trong trò chơi.

Khác với các trò chơi truyền thống, nơi người chơi thường phải trả tiền để mua trò chơi hoặc các vật phẩm trong trò chơi mà không có cơ hội kiếm lại, GameFi mang đến một mô hình kinh tế mới, thường được gọi là “Play-to-Earn” (P2E). Trong mô hình này, người chơi được thưởng bằng tiền điện tử hoặc NFTs khi họ hoàn thành nhiệm vụ, chiến thắng các trận đấu, đạt được các thành tựu hoặc đóng góp vào hệ sinh thái của trò chơi.

Lịch sử phát triển của GameFi

Mặc dù khái niệm GameFi chỉ mới trở nên phổ biến trong những năm gần đây, nhưng ý tưởng về việc kết hợp trò chơi và tài sản kỹ thuật số đã xuất hiện từ trước đó. Một số cột mốc quan trọng trong lịch sử phát triển của GameFi bao gồm:

• CryptoKitties (2017): Được coi là một trong những dự án NFT đầu tiên thu hút sự chú ý rộng rãi, CryptoKitties cho phép người chơi thu thập, lai tạo và giao dịch các con mèo kỹ thuật số độc đáo trên blockchain Ethereum. Mặc dù không phải là một trò chơi phức tạp, CryptoKitties đã chứng minh tiềm năng của việc sử dụng NFTs trong trò chơi.
• Các trò chơi dựa trên blockchain đầu tiên: Sau CryptoKitties, một số trò chơi khác bắt đầu xuất hiện trên các nền tảng blockchain, tập trung vào việc cho phép người chơi sở hữu và giao dịch các tài sản trong trò chơi.
• Sự trỗi dậy của Axie Infinity (2020-2021): Axie Infinity được coi là một trong những dự án GameFi thành công nhất và đã đóng góp lớn vào sự phổ biến của mô hình P2E. Trò chơi này cho phép người chơi thu thập, nuôi dưỡng, chiến đấu và giao dịch các sinh vật ảo gọi là “Axies”, và kiếm được tiền điện tử thông qua việc chơi game.
• Sự bùng nổ của GameFi (2021-nay): Năm 2021 chứng kiến sự bùng nổ của GameFi, với hàng loạt các dự án mới ra đời trên nhiều nền tảng blockchain khác nhau. Sự quan tâm từ các nhà đầu tư, người chơi và giới truyền thông đã đẩy mạnh sự phát triển của lĩnh vực này.

Tại sao GameFi lại thu hút người chơi?

GameFi thu hút người chơi bởi nhiều lý do hấp dẫn, kết hợp giữa yếu tố giải trí và cơ hội kiếm tiền:

• Kiếm tiền thực tế: Đây là một trong những yếu tố quan trọng nhất. GameFi cho phép người chơi kiếm được tiền điện tử và NFTs có giá trị thực tế, tạo ra cơ hội thu nhập mới, đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển.
• Quyền sở hữu tài sản kỹ thuật số: Trong các trò chơi GameFi, người chơi thực sự sở hữu các tài sản kỹ thuật số mà họ kiếm được hoặc mua, chẳng hạn như nhân vật, vật phẩm, đất đai ảo. Họ có quyền kiểm soát và sử dụng các tài sản này theo ý muốn, bao gồm cả việc giao dịch, mua bán hoặc cho thuê chúng.
• Tính minh bạch và công bằng: Công nghệ blockchain đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong GameFi. Mọi giao dịch và hoạt động trong trò chơi đều được ghi lại trên blockchain, không thể bị giả mạo hoặc thay đổi, giúp tạo niềm tin cho người chơi.
• Cộng đồng mạnh mẽ: Các trò chơi GameFi thường có cộng đồng người chơi lớn mạnh và tích cực, tạo ra một môi trường tương tác và kết nối sôi động, nơi người chơi có thể chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi và hợp tác với nhau.
• Trải nghiệm chơi game mới lạ: GameFi mang đến những trải nghiệm chơi game mới lạ, kết hợp giữa yếu tố giải trí và yếu tố tài chính, tạo ra sự hứng thú và động lực cho người chơi.

Các yếu tố cốt lõi của GameFi

Để hiểu rõ hơn về cách GameFi hoạt động, chúng ta cần xem xét các yếu tố cốt lõi sau:

• Blockchain: Công nghệ blockchain là nền tảng cơ bản của GameFi. Nó cung cấp một sổ cái phân tán, an toàn và minh bạch để ghi lại tất cả các giao dịch và quyền sở hữu tài sản trong trò chơi. Các blockchain phổ biến được sử dụng trong GameFi bao gồm Ethereum, Binance Smart Chain (BNB Chain), Polygon, Solana, và Avalanche.
• Tiền điện tử (Cryptocurrency): Các trò chơi GameFi thường sử dụng tiền điện tử làm đơn vị tiền tệ chính trong trò chơi và làm phần thưởng cho người chơi. Tiền điện tử có thể được sử dụng để mua bán vật phẩm, tham gia các sự kiện hoặc giao dịch trên các sàn giao dịch tiền điện tử. Mỗi trò chơi thường có một hoặc nhiều token riêng, có chức năng khác nhau trong hệ sinh thái của trò chơi.
• NFTs (Non-Fungible Tokens): NFTs là các tài sản kỹ thuật số độc nhất, không thể thay thế cho nhau. Trong GameFi, NFTs thường đại diện cho các vật phẩm, nhân vật, đất đai ảo, hoặc các tài sản đặc biệt khác trong trò chơi. Tính độc đáo và khả năng chứng minh quyền sở hữu của NFTs là yếu tố quan trọng trong việc tạo ra giá trị cho các tài sản trong GameFi.
• Play-to-Earn (P2E): Đây là mô hình kinh tế chủ đạo của GameFi. Thay vì chỉ đơn thuần chơi game để giải trí, người chơi có cơ hội kiếm được tiền điện tử và NFTs thông qua việc chơi game. Các hoạt động kiếm tiền có thể bao gồm hoàn thành nhiệm vụ, chiến thắng các trận đấu, khai thác tài nguyên, lai tạo nhân vật, hoặc đóng góp vào sự phát triển của trò chơi.
• DAO (Decentralized Autonomous Organization): Một số dự án GameFi sử dụng DAO để quản lý và điều hành trò chơi một cách phi tập trung. DAO cho phép cộng đồng người chơi tham gia vào việc đưa ra các quyết định quan trọng liên quan đến trò chơi, chẳng hạn như thay đổi quy tắc, phân phối phần thưởng hoặc phát triển tính năng mới. Điều này giúp tăng tính minh bạch và trao quyền cho người chơi.

2. Cách tham gia GameFi

Để bắt đầu tham gia vào thế giới GameFi, bạn cần thực hiện các bước sau:

• Nghiên cứu và chọn trò chơi: Bước đầu tiên là tìm hiểu kỹ về các trò chơi GameFi khác nhau. Có rất nhiều trò chơi với thể loại, lối chơi và cơ chế kiếm tiền khác nhau. Hãy xem xét sở thích cá nhân, khả năng đầu tư và mức độ chấp nhận rủi ro của bạn để chọn một trò chơi phù hợp. Các yếu tố cần xem xét khi chọn trò chơi bao gồm:
  • Thể loại và lối chơi: Bạn thích thể loại game nào? Trò chơi đó có lối chơi hấp dẫn và phù hợp với bạn không?
  • Cơ chế kiếm tiền: Trò chơi cung cấp những cách nào để kiếm tiền? Cơ chế này có bền vững và phù hợp với bạn không?
  • Đội ngũ phát triển: Đội ngũ phát triển có uy tín và kinh nghiệm không? Họ có lộ trình phát triển rõ ràng cho trò chơi không?
  • Cộng đồng người chơi: Cộng đồng người chơi có lớn mạnh và tích cực không? Có nhiều tài liệu hướng dẫn và hỗ trợ cho người mới bắt đầu không?
  • Yêu cầu đầu tư ban đầu: Trò chơi có yêu cầu bạn phải đầu tư một khoản tiền lớn ban đầu để mua NFTs hoặc tiền điện tử không?
  • Rủi ro tiềm ẩn: Trò chơi có những rủi ro nào cần lưu ý?

• Tạo ví tiền điện tử: Hầu hết các trò chơi GameFi đều yêu cầu người chơi có ví tiền điện tử để lưu trữ tiền điện tử và NFTs. Bạn cần chọn một ví tiền điện tử tương thích với blockchain mà trò chơi đang sử dụng. Một số ví phổ biến bao gồm MetaMask, Trust Wallet, Coin98 Wallet. Hãy đảm bảo bạn lưu trữ khóa riêng tư (private key) của ví một cách an toàn.
• Mua tiền điện tử: Để tham gia vào hầu hết các trò chơi GameFi, bạn sẽ cần mua tiền điện tử. Điều này có thể là token gốc của trò chơi hoặc các loại tiền điện tử phổ biến như ETH, BNB, SOL, tùy thuộc vào blockchain mà trò chơi hoạt động. Bạn có thể mua tiền điện tử trên các sàn giao dịch tiền điện tử uy tín như Binance, Coinbase, KuCoin.
• Kết nối ví với trò chơi: Sau khi đã có ví tiền điện tử và tiền điện tử cần thiết, bạn cần kết nối ví của mình với trò chơi. Thông thường, trò chơi sẽ cung cấp tùy chọn kết nối ví trực tiếp trên trang web hoặc ứng dụng của họ. Hãy đảm bảo bạn kết nối với trang web chính thức của trò chơi để tránh bị lừa đảo.
• Tìm hiểu về cơ chế kiếm tiền: Mỗi trò chơi GameFi có cơ chế kiếm tiền riêng. Hãy dành thời gian tìm hiểu kỹ về cách bạn có thể kiếm được tiền điện tử và NFTs trong trò chơi bạn chọn. Điều này có thể bao gồm:
  • Hoàn thành nhiệm vụ hàng ngày/hàng tuần.
  • Chiến thắng các trận đấu với người chơi khác hoặc với máy.
  • Khai thác tài nguyên trong trò chơi.
  • Lai tạo và bán nhân vật hoặc vật phẩm.
  • Cho thuê tài sản trong trò chơi (ví dụ: đất đai ảo).
  • Tham gia các sự kiện đặc biệt.
  • Đóng góp vào hệ sinh thái của trò chơi (ví dụ: tạo nội dung, quản trị cộng đồng).

3. Các loại hình GameFi phổ biến

GameFi rất đa dạng về thể loại và hình thức, nhưng có một số loại hình phổ biến sau:

• Collectibles: Trò chơi tập trung vào việc thu thập và giao dịch các vật phẩm, nhân vật hoặc sinh vật ảo độc đáo dưới dạng NFTs. Giá trị của các vật phẩm này thường phụ thuộc vào độ hiếm, tính độc đáo và tiện ích của chúng trong trò chơi hoặc trong cộng đồng.
  • Ví dụ: CryptoKitties, Axie Infinity (một phần), Sorare.
• Virtual Worlds (Thế giới ảo): Trò chơi cho phép người chơi mua, bán, xây dựng và phát triển các khu đất ảo dưới dạng NFTs. Người chơi có thể tạo ra các trải nghiệm tương tác trên đất của mình, chẳng hạn như tổ chức sự kiện, xây dựng cửa hàng hoặc tạo ra các trò chơi nhỏ.
  • Ví dụ: Decentraland, The Sandbox, Somnium Space.
• Strategy Games (Trò chơi chiến lược): Trò chơi kết hợp yếu tố chiến lược, quản lý tài nguyên và xây dựng quân đội. Người chơi có thể kiếm được tiền điện tử và NFTs thông qua việc chiến thắng các trận đấu, hoàn thành nhiệm vụ hoặc giao dịch tài sản trong trò chơi.
  • Ví dụ: Gods Unchained, Splinterlands, Star Atlas (kết hợp yếu tố RPG).
• Role-Playing Games (RPGs – Trò chơi nhập vai): Trò chơi cho phép người chơi hóa thân vào nhân vật, khám phá thế giới ảo, hoàn thành nhiệm vụ và chiến đấu với quái vật hoặc người chơi khác. NFTs có thể đại diện cho nhân vật, trang bị, vật phẩm và đất đai, và có thể được giao dịch hoặc sử dụng để tăng cường sức mạnh cho nhân vật.
  • Ví dụ: Star Atlas, Illuvium, Ember Sword.
• Các loại hình khác: Ngoài ra, còn có nhiều loại hình GameFi khác đang phát triển, chẳng hạn như:
  • Racing Games (Trò chơi đua xe): F1 Delta Time, REVV Racing.
  • Sports Games (Trò chơi thể thao): NBA Top Shot (thu thập khoảnh khắc video dưới dạng NFTs).
  • Puzzle Games (Trò chơi giải đố).
  • Idle Games (Trò chơi nhàn rỗi).

4. Rủi ro và thách thức của GameFi

Mặc dù GameFi mang lại nhiều cơ hội hấp dẫn, nhưng cũng tồn tại một số rủi ro và thách thức mà người chơi cần nhận thức rõ:

• Biến động giá: Giá trị của tiền điện tử và NFTs có thể biến động rất lớn và nhanh chóng, chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như thị trường chung, tin tức về dự án, và sự thay đổi trong tâm lý nhà đầu tư. Điều này có nghĩa là giá trị tài sản bạn kiếm được hoặc mua trong trò chơi có thể giảm mạnh, dẫn đến thua lỗ.
• Rủi ro dự án: Thị trường GameFi vẫn còn non trẻ và tiềm ẩn nhiều rủi ro liên quan đến các dự án. Một số dự án có thể không thành công do thiếu vốn, đội ngũ phát triển không đủ năng lực, hoặc ý tưởng không khả thi. Thậm chí, có những dự án được tạo ra với mục đích lừa đảo (scam), khiến người chơi mất tiền.
• Rủi ro bảo mật: Ví tiền điện tử và tài khoản trò chơi có thể trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công mạng. Hacker có thể đánh cắp khóa riêng tư của ví hoặc xâm nhập vào tài khoản trò chơi để lấy cắp tiền điện tử và NFTs. Người chơi cần thực hiện các biện pháp bảo mật cần thiết để bảo vệ tài sản của mình.
• Tính bền vững: Mô hình P2E của một số trò chơi có thể không bền vững về lâu dài. Nếu số lượng người chơi mới giảm hoặc cơ chế kiếm tiền không được thiết kế tốt, giá trị của token và NFTs trong trò chơi có thể giảm, khiến những người chơi sớm chịu thiệt.
• Rào cản gia nhập: Một số trò chơi GameFi yêu cầu người chơi phải đầu tư một khoản tiền lớn ban đầu để mua NFTs hoặc tiền điện tử, tạo ra rào cản lớn đối với những người mới bắt đầu hoặc những người có nguồn vốn hạn chế.
• Các rủi ro khác:
  • Rủi ro pháp lý: Khung pháp lý cho tiền điện tử và NFTs vẫn chưa rõ ràng ở nhiều quốc gia, có thể ảnh hưởng đến hoạt động của các dự án GameFi.
  • Rủi ro kỹ thuật: Các lỗi kỹ thuật hoặc lỗ hổng bảo mật trong trò chơi hoặc trên blockchain có thể dẫn đến mất mát tài sản.
  • Rủi ro cạnh tranh: Thị trường GameFi đang ngày càng cạnh tranh, và các dự án mới liên tục xuất hiện. Trò chơi bạn đang chơi có thể mất đi sự hấp dẫn và giá trị theo thời gian.

5. Lời khuyên cho người mới bắt đầu

Nếu bạn là người mới bắt đầu tìm hiểu về GameFi, hãy ghi nhớ những lời khuyên sau để giảm thiểu rủi ro và có trải nghiệm tốt hơn:

• Nghiên cứu kỹ lưỡng (Do Your Own Research – DYOR): Đây là nguyên tắc quan trọng nhất khi tham gia vào bất kỳ lĩnh vực nào liên quan đến tiền điện tử và NFTs. Hãy dành thời gian tìm hiểu kỹ về trò chơi bạn muốn tham gia, đội ngũ phát triển, cộng đồng, cơ chế kiếm tiền, tokenomics và các rủi ro tiềm ẩn. Đừng chỉ dựa vào lời khuyên của người khác hoặc những thông tin quảng cáo.
• Bắt đầu với số vốn nhỏ: Đừng đầu tư quá nhiều tiền vào GameFi ngay từ đầu, đặc biệt là khi bạn chưa có nhiều kinh nghiệm. Hãy bắt đầu với một số vốn nhỏ mà bạn có thể chấp nhận mất, và tăng dần khi bạn đã quen thuộc với trò chơi và hiểu rõ hơn về rủi ro.
• Quản lý rủi ro: Đa dạng hóa danh mục đầu tư của bạn. Đừng đặt tất cả tiền vào một trò chơi duy nhất. Hãy phân bổ vốn vào nhiều trò chơi khác nhau để giảm thiểu rủi ro nếu một trò chơi gặp vấn đề.
• Tham gia cộng đồng: Tham gia các cộng đồng trực tuyến của trò chơi bạn đang chơi, chẳng hạn như Discord, Telegram, Twitter. Đây là nơi bạn có thể học hỏi kinh nghiệm từ những người chơi khác, đặt câu hỏi và cập nhật thông tin mới nhất về trò chơi.
• Cẩn trọng với các dự án mới: Các dự án GameFi mới thường tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn so với các dự án đã có uy tín. Hãy thận trọng và chỉ đầu tư vào